Từ tiểu thuyết gián điệp cực kỳ gay cấn đến cuốn hồi ký không kém phần hấp dẫn, Jane Ciabattari đã lựa chọn một số tựa sách tuyệt vời cho tháng Mười.
1. Olive, Again – Elizabeth Strout
Olive Kitteridge – cô giáo ở gắt gỏng trường Maine, nhân vật trung tâm trong tiểu thuyết cùng tên từng thắng giải Pulitzer của Strout – nay đã trở lại, cô đơn nhưng rất mực kiên cường.
Tác giả mở đầu bằng trò tán tỉnh giữa Olive với một giáo sư Harvard đã nghỉ hưu, người cũng vừa mất vợ. Strout sau đó tiếp tục với các chương sách xoay quanh sự kết hợp hiếm hoi giữa tính thẳng thắn và lòng trắc ẩn nơi Olive. Bà sinh con ở hàng ghế sau xe của mình, đến thăm một cựu học sinh đang trải qua liệu trình hóa trị, và còn bị một nhà thơ nổi tiếng làm lộ mặt thật. Chuyến viếng thăm ngượng ngập từ gia đình của cậu con trai đã khiến Olive “thảng thốt hãi hùng trước sự thật dồn dập: Bà đã thất bại ở cấp độ khổng lồ. Bà đã thất bại suốt nhiều năm mà chẳng hề nhận ra điều đó.” Hối hận của Olive, được xoa dịu bởi niềm vui – ánh sáng tháng Hai, những người bạn đồng hành mới – đã làm phong phú thêm những hiểu biết cuối đời của bà.
2. Grand Union: Stories – Zadie Smith
Những câu chuyện thuộc nhiều thể loại, sắc sảo, đậm chất mỉa mai trong tuyển tập truyện ngắn đầu tiên của Smith là cuộc diễu hành của các nhân vật, chủ yếu là người New York, đang đắm chìm trong một thời kỳ hỗn loạn.
Một drag queen tuổi trung niên bất chấp bước ra đường phố Manhattan trong gió lốc để tìm mua chiếc corset mới từ một cặp vợ chồng hay cãi cọ; ba người bạn giàu có tìm đường ra khỏi thành phố vào ngày 11 tháng 09; một nghệ sĩ chứng kiến sự suy tàn của nơi mình hằng yêu dấu ở khu Village, Café Loup, trong lúc đưa người dì gốc Jamaica của cô đi tham quan giữa các phiên điều trần Brett – Kavanaugh.
Smith kể những câu chuyện trải dài hàng thập niên – từ Stokely Carmichael vào những năm 1960 đến một ca sĩ scat của dòng nhạc jazz thế kỷ 21 – tất cả chỉ trong chớp mắt, láu lỉnh mổ xẻ sự đúng đắn chính trị và, trong câu chuyện nhan đề, tạo ra một cống phẩm dí dỏm cho người mẹ can trường của mình cùng những người phụ nữ gan dạ khác. Một màn trình diễn thật điêu luyện.
3. A Month in Siena – Hisham Matar
Matar tìm kiếm sự ủi an sau khi hoàn thành The Return, cuốn hồi ký giành giải Pulitzer về hành trình tìm kiếm người cha trong vô vọng, người đã bị bắt cóc ở Cairo năm 1990, bị Gadaffi tống giam, và “dần dần, tựa như muối tan trong nước, ông cũng biến mất.”
Matar đi du lịch đến Siena, bị cuốn hút bởi trường phái hội họa Sienese. Ông từng “phát hiện” ra Duccio, Ambrogio Lorenzetti, và nhiều tên tuổi khác khi chỉ vừa tròn 20 tuổi, trong những chuyến thăm thường xuyên đến Phòng trưng bày Quốc gia London sau khi cha ông đột ngột biến mất. Bây giờ, ông cảm thụ bầu khí an yên của thành phố Tuscan trong khi ghé thăm tám bức tranh – những bức tranh “gợi lên một cảm giác hy vọng… rằng những gì khiến chúng ta đồng cảm nhiều hơn những gì khiến chúng ta xa cách.”
Qua những suy ngẫm về cái chết, mất mát, chính quyền, sự tàn ác, đại dịch Cái chết Đen, tình bạn lâu bền ở khu Palio và Siena, Matar chia sẻ với người đọc những khoảnh khắc “cô đơn sảng khoái.”
4. Agent Running in the Field – John le Carré
Tiểu thuyết gián điệp mới của Le Carré được lấy cảm hứng từ những sự kiện toàn cầu đang xôn xao gần đây. Nat, 47 tuổi, trở lại London cùng với cô vợ luật sư nhân quyền Prue, sau 25 năm giữ vị trí lãnh đạo các đặc vụ tại Cơ quan Tình báo Tuyệt mật của Anh ở Moscow, Prague, Bucharest và các thành trì khác của Liên Xô.
Trong nhiệm vụ cuối cùng của mình, Nat được giao trọng trách hồi sinh Haven, một căn cứ ở Nga mà ông cho là “bãi rác.” Ngoài giờ làm, Nat thường giao đấu cầu lông chiến thuật với Ed, một nhà nghiên cứu trẻ cáu kỉnh, rất hay mất tập trung. Họ dần hình thành thói quen đi uống sau trận cầu, khi Ed bắt đầu lên tiếng phản bác Brexit và Trump. Nat thậm chí còn trở thành ông mai khi giới thiệu Ed với cấp dưới của mình, Florence. Đến khi Nat nhận ra ý nghĩa của việc tái tổ chức triệt để liên minh Anh-Mỹ, ông nhận thấy mình đang bị đưa vào diện giám sát.
5. All This Could Be Yours – Jami Attenberg
Victor Tuchman, “gã đàn ông giận dữ,” đã dựng nên đế chế bất động sản của mình từ việc rửa tiền và nhiều tội ác khác. Vợ hắn, Barbra, lớn lên trong “một gia đình tội phạm,” giữ nhiệm vụ đảm bảo hai đứa con của họ không biết tiền của gia đình đến từ đâu, và chỉ tập trung vào việc mua đồ nội thất và đồ trang sức.
Cô ta bực bội khi phải chuyển từ căn biệt thự sang trọng ở Connecticut về căn hộ ở New Orleans, sau khi Victor bị phát hiện phạm pháp và phải “rút khỏi trò chơi.” Rồi hắn lên cơn đau tim. Bên chiếc giường nơi Victor hấp hối trong bệnh viện, cả gia đình tụ họp, lắng nghe câu chuyện cuộc đời hắn được kể bởi Barbra, cô con gái Alex, một luật sư muốn làm sáng tỏ bí mật gia đình mình, và con dâu Twyla, người hối hận vì đã quá thân thiết với Victor.
Trong tác phẩm hư cấu thứ bảy của mình, Attenberg khám phá chủ đề bạo lực, tham nhũng, ngoại tình và phản bội – với chuỗi hậu quả sẽ khiến người đọc thỏa mãn.
6. Ecstasy and Terror – Daniel Mendelsohn
Tập truyện cuốn hút thứ ba của Mendelsohn chính là phản ánh những tháng ngày ông được đào tạo trong trường phái văn học kinh điển. Ông sở hữu trí tuệ uyên thâm, với cái nhìn xuyên suốt nhiều thế kỷ và nhiều thể loại văn học, lựa chọn chủ đề cho mình từ chính những cảm xúc, như trong câu chuyện nhan đề viết về Bacchae của Euripides, vốn đã được tái hiện qua nhiều tác phẩm mà ông từng đọc.
Mendelsohn kết luận rằng bản dịch thơ Sappho của Diane J Rayor, bản dịch đầu tiên bao gồm cả những tác phẩm được phát hiện gần đây – Brothers Poem và Old Age Poem – đặt ra số câu hỏi cũng nhiều như những câu trả lời nó đem đến. Ông đánh giá công trình sáng tác của Constantine Cavafy là “đạt đến mức của những áng thơ tuyệt vời.” Game of Thrones, ông viết, là một “sử thi nữ quyền đáng chú ý.”
Mendelsohn viết một cách xúc động về quan hệ lâu dài và có ảnh hưởng của mình với tác giả Mary Renault, bắt đầu khi ông mới 15 tuổi. Và trong Critic’s Manifesto của mình, ông tiếp tục tin tưởng vào hình thức văn học chuyên nghiệp mà ông luôn hết sức cống hiến.
7. Wild Game – Adrienne Brodeur
Một đêm nọ ở Cape Cod khi Rennie 14 tuổi, mẹ của bà, Malabar, đánh thức con gái dậy và nói với cô bé rằng mình vừa hôn người bạn thân nhất của chồng, Charlie, Ben.
Kể từ giây phút đó, Rennie đã nói dối giúp cho mẹ mình, hợp tác trong mưu đồ của bà và chăm sóc cha dượng Charles, người đã trải qua nhiều cơn đột quỵ, trong khi Malabar thảnh thơi hò hẹn. “Có cả mớ bòng bong trong vụ ngoại tình của mẹ tôi – tình yêu, tội lỗi, ham muốn – đến nỗi tưởng rằngmọi thứ chắc chắn sẽ nổ tung, dù sớm hay muộn,” bà viết trong hồi ký sống động của mình. Rennie làm “người bảo vệ kiêm lính gác” cho Malabar suốt 10 năm.
Bà kể câu chuyện của mình khi trưởng thành, mô tả một cuộc hôn nhân ngắn ngủi với người anh trai nuôi và trải nghiệm cơn chán nản. Bà viết thật đẹp, thật dịu dàng, với tư cách một người mẹ, nhận thức được những hậu quả của việc mình làm, biết được hồi kết mọi chuyện sẽ ra sao.
8. The Girl with the Leica – Helena Janeczek
Tiểu thuyết giành giải Strega của Janeczek dựa trên cuộc đời của một nhiếp ảnh gia tiên phong. Gerda Taro, một cô gái trẻ trung sành điệu, đã gặp gỡ Andre Friedmann, “người Hungary với máy ảnh Leica,” vào những năm 1930 tại Paris, nơi cô gia nhập nhóm những người lưu vong Đức chạy trốn khỏi chế độ Hitler.
Sử dụng bí danh Robert Capa, cả hai đã đưa tin về Nội chiến Tây Ban Nha cho các ấn phẩm quốc tế. Gerda chết ngay bên ngoài Madrid vào năm 1937, nữ phóng viên ảnh đầu tiên tử nạn trên chiến trường, nhưng Robert Capa vẫn tiếp tục. Janeczek xây dựng tiểu thuyết của mình như một chuỗi hồi ức của ba người bạn của Gerda từ thời còn ở Paris: Tiến sĩ Willy Chardack (‘Chó Dachsund’); Ruth Cerf, bạn thân nhất của cô, người đã cùng Friedmann đến nhận xác Gerda; và một người tình khác, Tiến sĩ Georg Kuritzkes. Bức tranh mosaic của những họa tiết và hình ảnh này mang lại cái nhìn về một người phụ nữ can đảm và phức tạp. Sách dịch bởi Ann Goldstein.
9. The Cheffe – Marie NDiaye
Đầu bếp trứ danh, Cheffe, lớn lên ở Sainte-Bazeille miền tây nam nước Pháp, đã khéo léo che giấu trí thông minh tuyệt vời của mình khỏi những kẻ chỉ xem bà là một người phụ nữ có đầu óc đơn giản.
Bà thật sự trở nên mệt mỏi khi phải tiếp tục làm món ăn nổi tiếng: thịt cừu với rau chua và rau bina. Bà tâm sự với người kể chuyện trong tiểu thuyết mới của NDiaye, chàng trai say mê chủ nhân của mình, một người phụ nữ gấp đôi tuổi anh. Anh ta mô tả nguồn gốc của các món đặc trưng của bà, như bánh tart đào và cỏ roi ngựa không đường trong mùa hè làm đầu bếp riêng cho một cặp vợ chồng bị ám ảnh với thức ăn, quãng thời gian gần như điên loạn khi bà cố gắng làm việc hàmỗing ngày để vượt qua chính mình. Anh phàn nàn về chuyện bà thiếu quan tâm đến cô con gái khá bình thường của mình.
Câu chuyện đáng yêu của anh về hành trình thành danh của bà, từ những ngày mơ hồ đến khi thành lập nhà hàng mang tính biểu tượng, La Bonne Heure, trở nên cực kỳ hấp dẫn bởi chính niềm đam mê không được đáp lại của anh. Sách được Jordan Stump dịch từ tiếng Pháp.
10. How We Fight for Our Lives – Saeed Jones
Những hồi ức “lộn xộn tựa như một cuộn phim bị hỏng” đã lấp đầy hồi ký thơ mộng và cuốn hút của Jones. Lớn lên ở Lewisville, một vùng ngoại ô phía bắc Dallas, anh trưởng thành vào cuối những năm 1990, khi vụ sát hại James James Byrd Jr và Matthew Shepard dạy Jones hiểu rằng việc là một chàng trai da đen và đồng tính có thể khiến anh bị giết.
Câu chuyện về việc học cách sống thật với chính mình hòa lẫn trong tình yêu dành cho bà mẹ đơn thân, người đã làm tận hai công việc dù bản thân đang phải chống chọi với căn bệnh suy tim, và đối mặt với việc con trai mình công khai đồng tính “Nếu con hạnh phúc, thì mẹ cũng hạnh phúc.”
Các đoạn văn hé lộ những đau buồn của Jones sau khi mẹ qua đời là một lời tri ân chân thành, thuần khiết cho các mối quan hệ gia đình. “Con người ta không tự nhiên mà tồn tại,” anh viết. “Ta hy sinh những phiên bản cũ kỹ của chính mình. Ta hy sinh cả những người đã dám nuôi nấng chúng ta.”
Kim Phụng (Theo BBC)
Bookaholic 
Leave a Reply